Trong hệ thống Bảo hiểm xã hội, việc trả tiền thai sản là một phần quan trọng của các chính sách xã hội nhằm bảo vệ và hỗ trợ cho người lao động trong giai đoạn quan trọng của cuộc đời. Nhưng liệu bạn đã biết rõ bảo hiểm xã hội trả tiền thai sản như thế nào và điều kiện để được hưởng chế độ thai sản là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về vấn đề này trong bài viết dưới đây!

1. Điều kiện để hưởng chế độ thai sản

Theo quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, những người tham gia BHXH bắt buộc sẽ được hưởng chế độ thai sản khi đáp ứng một số điều kiện cụ thể. Cụ thể, những trường hợp sau đây được coi là đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản:

a) Lao động nữ đang mang thai;

b) Lao động nữ sinh con;

c) Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;

d) Người lao động nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi;

đ) Lao động nữ đặt vòng tránh thai hoặc triệt sản;

e) Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.

Ngoài ra, để được hưởng chế độ thai sản, người lao động cần thỏa mãn một số điều kiện về thời gian tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH). Cụ thể:

• Lao động nữ sinh con, nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi hoặc người mang thai hộ và người nhờ mang thai hộ phải có thời gian đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh hoặc nhận nuôi con nuôi.

• Lao động nữ sinh con, đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên và khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bác sĩ, thì cần đóng BHXH từ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh.

Ngoài ra, người lao động đáp ứng đủ các điều kiện trên mà chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước khi sinh hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi vẫn có quyền hưởng chế độ thai sản theo quy định.

2. Bảo hiểm xã hội trả tiền thai sản như thế nào?

Tiền trợ cấp 1 lần khi sinh

Theo quy định của Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động nữ sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi sẽ được hưởng tiền trợ cấp 1 lần theo quy định cụ thể như sau:

Trợ cấp một lần/con = 2 x Mức lương cơ sở

Hiện tại, mức lương cơ sở tính đến ngày 01/7/2023 là 1,8 triệu đồng/tháng. Vì vậy, mức trợ cấp một lần khi sinh con là: 1,8 triệu đồng x 2 = 3,6 triệu đồng.

Tuy nhiên, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 104/2023/QH15 về việc thực hiện cải cách tiền lương từ 01/7/2024 theo Nghị quyết 27/NQ-TW năm 2018. Theo đó, mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay sẽ bị bãi bỏ.

Do đó, có thể dự kiến rằng mức trợ cấp 01 lần khi sinh con sẽ có sự tác động và thay đổi từ ngày 01/7/2024. LuatVietnam sẽ cập nhật chi tiết chế độ này ngay khi có quy định chính thức.

Chú ý: Lao động nam sẽ được hưởng trợ cấp 01 lần khi vợ sinh con nếu thỏa mãn một trong các điều kiện sau đây:

• Chỉ có cha tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH): Cha phải có đóng BHXH từ ít nhất 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi vợ sinh con.

• Là người chồng của người mẹ nhờ mang thai hộ: Đối với trường hợp này, người chồng phải đóng BHXH từ ít nhất 06 tháng trở lên trong 12 tháng tính đến thời điểm nhận con.

• Trong tình huống người mẹ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con: Người cha phải có đóng BHXH từ ít nhất 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi vợ sinh con.

Tiền chế độ thai sản

Chế độ tiền thai sản được tính như sau:

Tiền trợ cấp thai sản khi lao động nữ sinh con

Theo quy định tại Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng được tính theo công thức sau:

Mức hưởng = 100% x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 6 tháng trước khi nghỉ x 6 tháng

Trong trường hợp chưa đóng đủ 06 tháng, mức hưởng sẽ được tính theo mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng.

Tiền trợ cấp trong các trường hợp khác

Mức hưởng sẽ được tính theo công thức:

Mức hưởng = Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 6 tháng trước khi nghỉ : 24 x Số ngày nghỉ

3. Chế độ dưỡng sức và phục hồi sau khi sinh

Chế độ dưỡng sức và phục hồi sau khi sinh con được quy định như sau:

Theo Điều 41 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, lao động nữ ngay sau thời gian hưởng chế độ thai sản và trong khoảng thời gian 30 ngày đầu làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi, sẽ được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe trong khoảng từ 05 ngày đến 10 ngày.

Thời gian 30 ngày đầu làm việc được tính kể từ ngày hết thời hạn được hưởng chế độ thai sản mà sức khỏe chưa phục hồi. Số ngày nghỉ cụ thể sẽ được quyết định bởi người sử dụng lao động và Ban Chấp hành công đoàn cơ sở, với thời gian tối đa như sau:

• Tối đa 10 ngày đối với lao động nữ sinh một lần từ hai con trở lên;

• Tối đa 07 ngày đối với lao động nữ sinh con phải phẫu thuật;

• Tối đa 05 ngày đối với các trường hợp khác.

(Thời gian này bao gồm cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết và ngày nghỉ hằng tuần).

Trong thời gian nghỉ này, người lao động được hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe với mức hưởng mỗi ngày là 30% x Mức lương cơ sở, trong đó Mức lương cơ sở được xác định là 1,8 triệu đồng/tháng. Vì vậy, mức hưởng dưỡng sức sau sinh là 540.000 đồng/ngày.

Lưu ý rằng, do Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 104/2023/QH15 về cải cách tiền lương từ 01/7/2024, bãi bỏ mức lương cơ sở, nên mức hưởng chế độ này có thể sẽ thay đổi.

Lời kết

Qua bài viết trên của Kế toán PPI, các quy định về bảo hiểm xã hội trả tiền thai sản như thế nào thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ của pháp luật đối với người lao động trong quá trình sinh con. Việc này giúp tạo điều kiện tối đa cho họ để thực hiện tốt nhất thiên chức của mình. Vậy nên, các cặp vợ chồng khi chuẩn bị sinh con cần chú ý và nắm rõ các quyền lợi thuộc chế độ thai sản để có kế hoạch chu đáo và tận dụng những quy định đã được đặt ra.