Để giúp đỡ các doanh nghiệp khỏi “lúng túng” trong quá trình giải trình hóa đơn GTGT đầu vào khi bị cơ quan thuế kiểm tra truy thu, PPI Việt Nam xin chia sẻ một vài kinh nghiệm thực tế qua bài viết sau.

1. Thuế GTGT đầu vào (Liên quan đến bảng kê mua vào đình kèm TK GTGT)

In tờ khai thuế GTGT tháng hoặc Quý (kèm bảng kê bán ra, mua vào)

Căn cứ vào bảng kê mua vào:
- Sắp xếp theo thứ tự bảng kê mua vào các hóa đơn gốc.
- Kiểm tra: Hóa đơn có đủ điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào quy định tại Điều 15 thông tư 219/2013/TT-BTC phát hành ngày 31/12/2013 hay không?

• Hóa đơn chứng từ đầu vào phải hợp lý, hợp lệ, hợp pháp
• Đối với hàng hóa, dịch vụ mua từng lần có giá trị từ 20trđ (gồm cả VAT) phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt
• Mua nhiều hóa đơn trong ngày > hơn 20tr
• Thuế GTGT hàng nhập khẩu
• Thuế GTGT đầu vào của TSCĐ 
• Thời gian kê khai: không giới hạn

2. Tính hợp lý, hợp lệ, hợp pháp

Kiểm tra hóa đơn đầu vào: Tính hợp pháp (tra cứu xem đã thông báo phát hành hóa đơn, doanh nghiệp có bỏ trốn hoặc tạm ngừng hoạt động hay không?)
Vậy thế nào là hóa đơn bất hợp pháp? Căn cứ vào Điều 22 thông tư  39/2014/TT-BTC hiệu lực ngày 01/06/2014
Điều 22. Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp
Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp là việc sử dụng hóa đơn giả, hóa đơn chưa có giá trị sử dụng, hết giá trị sử dụng.
-    Hóa đơn giả là hóa đơn được in hoặc khởi tạo theo mẫu hóa đơn đã được phát hành của tổ chức, cá nhân khác hoặc in, khởi tạo trùng số của cùng một ký hiệu hóa đơn.
-    Hóa đơn chưa có giá trị sử dụng là hóa đơn đã được tạo theo hướng dẫn tại Thông tư này, nhưng chưa hoàn thành việc thông báo phát hành.
-    Hóa đơn hết giá trị sử dụng là hóa đơn đã làm đủ thủ tục phát hành nhưng tổ chức, cá nhân phát hành thông báo không tiếp tục sử dụng nữa; các loại hóa đơn bị mất sau khi đã thông báo phát hành được tổ chức, cá nhân phát hành báo mất với cơ quan thuế quản lý trực tiếp; hóa đơn của các tổ chức, cá nhân đã ngừng sử dụng mã số thuế (còn gọi là đóng mã số thuế).

3. Chia sẻ một số tình huống đã xử lý khắc phục khi tham gia quyết toán

TÌNH HUỐNG 1 - CQT kiểm tra phát hiện 1 hóa đơn đầu vào của DN mua của nhà cung cấp chưa phát hành hóa đơn: Yêu cầu xuất toán toàn bộ chi phí và VAT đầu vào, truy thu và phạt chậm nộp hóa đơn đó vì đây là trường hợp hóa đơn bất hợp pháp.
Giải trình bảo vệ chi phí và VAT cho Doanh nghiệp:

Liên hệ với  bên DN cung cấp nhờ phô-tô hoặc chụp hộ quyết định xử phạt chậm nộp thông báo phát hành hóa đơn => người mua hàng được sử dụng hoá đơn để kê khai, khấu trừ, tính vào chi phí theo quy định.

Tại khoản 2 điều 10 TT10/2014/TT-BTC quy định:

- Đối với hành vi không lập Thông báo phát hành hóa đơn trước khi hóa đơn được đưa vào sử dụng:

a) Trường hợp tổ chức, cá nhân chứng minh đã gửi thông báo phát hành hoá đơn cho cơ quan thuế trước khi hoá đơn được đưa vào sử dụng nhưng cơ quan thuế không nhận được do thất lạc thì tổ chức, cá nhân không bị xử phạt.
b) Phạt tiền 6.000.000 đồng đối với hành vi không lập Thông báo phát hành hóa đơn trước khi hóa đơn được đưa vào sử dụng nếu các hóa đơn này gắn với nghiệp vụ kinh tế phát sinh đã được kê khai, nộp thuế theo quy định. 
c) Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 18.000.000 đồng đối với hành vi không lập Thông báo phát hành hóa đơn trước khi hóa đơn được đưa vào sử dụng nếu các hóa đơn này gắn với nghiệp vụ kinh tế phát sinh nhưng chưa đến kỳ khai thuế. Người bán phải cam kết kê khai, nộp thuế đối với các hóa đơn đã lập trong trường hợp này.
Trường hợp người bán có hành vi vi phạm quy định tại điểm a, điểm b và điểm c Khoản  này và đã chấp hành Quyết định xử phạt, người mua hàng được sử dụng hoá đơn để kê khai, khấu trừ, tính vào chi phí theo quy định.

TÌNH HUỐNG 2 - CQT kiểm tra phát hiện 2 hóa đơn đầu vào của DN mua của nhà cung cấp chưa kê khai nộp thuế đầu ra: Yêu cầu xuất toán toàn bộ chi phí và VAT đầu vào, truy thu và phạt chậm nộp hóa đơn đó vì đây là trường hợp hóa đơn bất hợp pháp. 
Giải trình bảo vệ chi phí và VAT cho Doanh nghiệp:
- Hai hóa đơn trên là hợp pháp vì bên bán DN vẫn đang hoạt động và hóa đơn đó đã thông báo phát hành đang trong thời gian còn giá trị sử dụng.
- Việc bên bán không kê khai là do bên bán, bên mua không kiểm soát được (bạn cũng có thể liên hệ với bên bán để thông báo để bên bán kê khai – có thể là bị sót rồi phô tô bảng kê và tờ khai gửi lại để cung cấp cho cán bộ thuế)

TÌNH HUỐNG 3 - CQT kiểm tra phát hiện 5 hóa đơn đầu vào của DN mua của Doanh nghiệp bỏ địa điểm kinh doanh: Yêu cầu xuất toán toàn bộ chi phí và VAT đầu vào, truy thu và phạt chậm nộp hóa đơn đó vì đây là trường hợp hóa đơn bất hợp pháp.

Giải trình bảo vệ chi phí và VAT cho Doanh nghiệp

- Xác định thời điểm bỏ trốn:
- Nếu lấy hàng hóa dịch vụ trước thời điểm DN bỏ địa điểm kinh doanh và mua thật thì doanh nghiệp làm bản cam kết và chứng minh bộ hồ sơ mua vào là có thực gồm:

• Hợp đồng
• Hóa đơn đầu vào (liên 2)
• Phiếu xuất kho bên bán
• Biên bản giao nhận hàng 
• Chứng từ thanh toán (nếu trên 20tr thì kèm chứng từ ngân hang)

- Nếu lấy hàng hóa dịch vụ vào thời điểm doanh nghiệp bỏ trốn và lấy hóa đơn để tăng chi phí thì loại thuế GTGT (nếu có) và thuế thu nhập doanh nghiệp.

Xem thêm >>> PPI VIỆT NAM CAM KẾT THỰC HIỆN SỔ SÁCH, BÁO CÁO TÀI CHÍNH CUỐI NĂM NHANH CHÓNG, CHÍNH XÁC

Liên hệ với PPI Việt Nam để được hỗ trợ:

Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn thuế PPI Việt Nam

Trụ sở chính: Tầng 3, Tòa nhà Đồng Tâm, Ngõ 21 Lê Văn Lương - Thanh Xuân - Hà Nội

Chi nhánh 1: Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội

Chi nhánh 2: Đường Nguyễn Khánh Toàn, khu đô thị Bãi Viên, TP. Nam Định

Hotline: 0964.787.599 - 0907.847.988

Email: info@ppivietnam.vn

Website: www.ppivietnam.vn