Nền kinh tế ngày càng phát triển, nhu cầu về việc thành lập hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh ở Việt Nam không ngừng gia tăng. Tuy nhiên, việc lựa chọn loại hình kinh doanh và phương pháp tính thuế phù hợp vẫn là một thách thức đối với nhiều người. Trong số các phương pháp khai thuế, phương pháp khoán là một lựa chọn phổ biến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ thuế khoán là gì về cách tính và đối tượng nộp thuế theo phương pháp này.

1. Thuế khoán là gì?

Thuế khoán là loại thuế được áp dụng đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không thuộc trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai hoặc theo từng lần phát sinh. Quy trình tính thuế này đòi hỏi cơ quan thuế sử dụng thông tin từ tài liệu kê khai của hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh, dữ liệu từ cơ quan thuế và ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn để xác định mức thuế khoán phải nộp.

Các khái niệm quan trọng liên quan đến thuế khoán bao gồm:

• Phương pháp khoán: Là cách tính thuế dựa trên tỷ lệ trên doanh thu khoán, do cơ quan thuế xác định để tính mức thuế khoán.

• Mức thuế khoán: Đại diện cho số tiền thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước phải nộp, được cơ quan thuế xác định dựa trên phương pháp khoán.

2. Các đối tượng nộp thuế khoán theo luật

Theo khoản 8 của Điều 3 và Điều 7 trong Thông tư 40/2021/TT-BTC, thuế khoán được áp dụng đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Tuy nhiên, có hai trường hợp không áp dụng phương pháp khoán:

• Hộ, cá nhân kinh doanh thuộc trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai: Bao gồm hộ, cá nhân kinh doanh có quy mô lớn và hộ, cá nhân kinh doanh chưa đạt đủ quy mô lớn nhưng chọn lựa nộp thuế theo phương pháp kê khai.

• Cá nhân kinh doanh thuộc trường hợp nộp thuế theo từng lần phát sinh: Nói đến các cá nhân kinh doanh không hoạt động thường xuyên và không có địa điểm kinh doanh cố định, như là người kinh doanh lưu động, cá nhân là chủ thầu xây dựng tư nhân và các trường hợp tương tự.

Do đó hiện nay, số lượng hộ và cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán có thể giảm do họ phải áp dụng hoặc lựa chọn phương pháp kê khai, đồng nghĩa với việc thay đổi cách tính thuế từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai trong những trường hợp nêu trên từ ngày 01/8/2021.

3. Cách tính thuế khoán cho các hộ kinh doanh

Để tính thuế khoán cho các hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh, theo quy định tại Điều 10 của Thông tư 40/2021/TT-BTC, bạn cần áp dụng hai yếu tố chính là doanh thu tính thuế và tỷ lệ thuế tính trên doanh thu. Dưới đây là chi tiết công thức tính thuế GTGT và TNCN:

Doanh thu tính thuế: Gồm toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế. Đây là tổng số tiền thu được từ mọi hoạt động kinh doanh.

Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu: Tỷ lệ thuế GTGT và TNCN được chi tiết theo từng lĩnh vực, ngành nghề và có sẵn trong Phụ lục I ban hành kèm Thông tư.

Công thức tính thuế GTGT phải nộp:

Số thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGT

Công thức tính thuế TNCN phải nộp:

Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN

Trong đó:

• Doanh thu tính thuế GTGT và doanh thu tính thuế TNCN theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 10 Thông tư.

• Tỷ lệ thuế GTGT và tỷ lệ thuế TNCN theo hướng dẫn tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư.

4. Thời hạn nộp hồ sơ kê khai và đóng thuế khoán

Thời hạn nộp hồ sơ kê khai và đóng thuế khoán được quy định như sau, theo các khoản của Thông tư 40/2021/TT-BTC:

Nộp hồ sơ kê khai thuế khoán

• Hộ khoán cần nộp hồ sơ kê khai chậm nhất vào ngày 15 tháng 12 năm trước liền kề năm tính thuế.

• Trong các trường hợp như hộ khoán mới ra kinh doanh, chuyển đổi sang phương pháp kê khai, thay đổi ngành nghề,hoặc thay đổi quy mô kinh doanh trong năm, thời hạn nộp hồ sơ kê khai là ngày thứ 10 kể từ ngày bắt đầu kinh doanh, chuyển đổi phương pháp tính thuế, thay đổi ngành nghề hoặc thay đổi quy mô kinh doanh.

• Đối với trường hợp hộ khoán sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp, bán lẻ theo từng lần phát sinh, thời hạn nộp là ngày thứ 10 kể từ ngày phát sinh doanh thu có yêu cầu sử dụng hóa đơn.

Đóng thuế khoán

• Thời hạn nộp thuế khoán là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ kê khai thuế.

• Trong trường hợp khai bổ sung hồ sơ kê khai thuế, thời hạn nộp thuế là thời hạn nộp hồ sơ kê khai của kỳ tính thuế có sai sót.

Lời kết

Việc hiểu rõ thuế khoán là gì, đối tượng áp dụng và cách tính thuế theo phương pháp này là rất quan trọng để tránh các rủi ro pháp lý và tài chính. Hy vọng rằng thông tin về thuế khoán trong bài viết trên của Kế toán PPI đã giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan và sẽ hỗ trợ trong quyết định kinh doanh của mình. Hãy luôn nắm bắt và áp dụng các quy định về thuế một cách chính xác và hiệu quả.