Thuế thu nhập doanh nghiệp là một trong những loại thuế quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp hoạt động trên lãnh thổ một quốc gia. Được xem là nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước, thuế thu nhập doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các hoạt động kinh doanh và phát triển kinh tế của đất nước. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về thuế thu nhập doanh nghiệp, hãy cùng Kế toán PPI tìm hiểu về thuế thu nhập doanh nghiệp là gì, các đối tượng áp dụng cũng như cách tính trong nội dung bài viết dưới đây.

1. Thuế thu nhập doanh nghiệp là gì?

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là một dạng thuế trực thu, áp dụng đối với thu nhập mà các doanh nghiệp đạt được trong quá trình hoạt động kinh doanh. Được tính dựa trên tổng thu nhập thu được từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm doanh thu từ sản xuất, kinh doanh hàng hóa và các nguồn thu nhập khác. Số tiền thuế mà doanh nghiệp phải nộp sẽ được xác định dựa trên mức thu nhập của họ, quy mô hoạt động và mức độ tham gia vào các lĩnh vực sản xuất hoặc kinh doanh cụ thể.

2. Đối tượng phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp

Theo quy định của Thông tư 78/2014/TT-BTC, hướng dẫn thi hành Nghị định 218/2013/NĐ-CP về luật thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), người phải nộp thuế TNDN bao gồm các đối tượng sau:

• Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam.

• Các đơn vị sự nghiệp công và ngoài công lập có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa/dịch vụ và phát sinh thu nhập chịu thuế TNDN trong mọi lĩnh vực.

• Các tổ chức được thành lập và hoạt động tuân thủ theo Luật Hợp tác xã.

• Các doanh nghiệp được thành lập theo quy định của luật nước ngoài nhưng có trụ sở chính hoặc chi nhánh thường trú tại Việt Nam.

• Các tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa/dịch vụ và có thu nhập phát sinh chịu thuế TNDN.

3. Cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp 

Theo hướng dẫn mới nhất về cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), doanh nghiệp khi tạm tính thuế TNDN và nộp không cần phải làm tờ khai tạm tính thuế TNDN theo quý, mà chỉ cần tính toán số tiền tạm tính và nộp theo số đó. Sau đó, doanh nghiệp sẽ thực hiện lập tờ khai quyết toán thuế TNDN vào cuối năm.

Thuế TNDN được xác định theo công thức sau, theo Điều 1 của Thông tư 96/2015/TT-BTC sửa đổi và bổ sung Điều 3 của Thông tư 78/2014/TT-BTC:

• Thuế TNDN phải nộp = (Thu nhập tính thuế – phần trích lập quỹ KHCN (nếu có)) x Thuế suất thuế TNDN

Trong đó:

Thu nhập tính thuế được tính theo công thức sau:

• Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Thu nhập được miễn thuế – Các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định

(Thu nhập chịu thuế = Doanh thu – Chi phí được trừ + Các khoản thu nhập khác)

Thuế suất thuế TNDN được áp dụng theo quy định tại Điều 11 của Thông tư 78/2014/TT-BTC:

• Đối với tất cả các doanh nghiệp thành lập theo quy định pháp luật Việt Nam (không phân biệt mức doanh thu): áp dụng mức thuế suất 20%.

• Đối với doanh nghiệp hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí: áp dụng mức thuế suất dao động từ 32% đến 50% tùy theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

• Đối với doanh nghiệp có hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác mỏ tài nguyên quý hiếm: áp dụng mức thuế suất 50%.

• Trong trường hợp mỏ tài nguyên quý hiếm có 70% diện tích nằm ở địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn thuộc danh mục địa bàn ưu đãi thuế: áp dụng thuế suất 40%.

4. Các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp

Theo quy định của Điều 8 Thông tư 78/2014/TT-BTC, Điều 6 Thông tư 96/2015/TT-BTC và Điều 4 Thông tư 151/2014/TT-BTC như sau:

• Thu nhập từ các hoạt động như trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng, chế biến nông sản, thuỷ sản và sản xuất muối của hợp tác xã.

• Thu nhập từ việc cung cấp các dịch vụ kỹ thuật trực tiếp phục vụ nông nghiệp, bao gồm dịch vụ tưới, tiêu nước; cày, bừa đất; nạo vét kênh, mương nội đồng; dịch vụ phòng trừ sâu, bệnh cho cây trồng và vật nuôi; cũng như dịch vụ thu hoạch sản phẩm nông nghiệp.

• Thu nhập từ việc thực hiện hợp đồng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghiệp theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ, miễn thuế trong thời gian thực hiện hợp đồng, nhưng không vượt quá 03 năm kể từ ngày có doanh thu từ hợp đồng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ.

• Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp có số lao động là người khuyết tật, người sau cai nghiện ma tuý, người nhiễm HIV bình quân trong năm chiếm từ 30% trở lên trong tổng số lao động bình quân trong năm của doanh nghiệp.

5. Các để xác định lỗ và chuyển lỗ theo quy định

• Lỗ phát sinh trong kỳ tính thuế là sự chênh lệch âm về thu nhập tính thuế chưa bao gồm các khoản lỗ đã được kết chuyển từ các năm trước.

• Nếu doanh nghiệp sau quyết toán thuế có lỗ, toàn bộ số lỗ này sẽ được chuyển và liên tục ghi vào thu nhập (thu nhập chịu thuế đã trừ thu nhập miễn thuế) của những năm kế tiếp. Thời gian chuyển lỗ liên tục không quá 05 năm, bắt đầu từ năm tiếp theo năm phát sinh lỗ.

Lời kết

Hy vọng bài viết trên của Kế toán PPI đã giúp bạn hiểu rõ thuế thu nhập doanh nghiệp là gì và những thông tin quan trọng liên quan. Việc hiểu biết và áp dụng đúng cách cách tính thuế TNDN là vô cùng quan trọng đối với các doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc nắm vững quy định pháp luật liên quan đến thuế TNDN là một trong những yếu tố then chốt để đảm bảo hoạt động kinh doanh được thực hiện một cách hiệu quả và minh bạch.